DETERMINANTES POSESIVOS

OS DEMOSTRATIVOS E AS SÚAS CONTRACCIÓNS

RECURSOS LITERARIOS

AS ESTROFAS DOS POEMAS

O POEMA. Como facer un poema?

O VERSO E A RIMA

Palabras con b

Poema fragmento: VENTO, VENTIÑO, VENTEIRO- Antonio García Teijeiro

VOCABULARIO TEMA 4

Sementar: Espallar, divulgar unha noticia ou suceso. Plantar a semente na terra.

Ouvear: Emitir o lobo ou o can o seu berro ou voz de forma prolongada.

Burato: Buraco, orificio, furado.

Agudizar: Facer máis agudo ou máis intenso algo.

Fraga: terreo onde  hai moitas árbores e mato espeso.

Cacique: persoa que exerce de maneira absoluta o poder real nun pobo ou territorio.

Lobicán: Animal que resulta do cruzamento dun can e un lobo. 

Fuxir: Afastarse rapidamente dunha cousa por medo.

Vinganza: acción e resultado de vingar. Represalia

Ribeira: marxe e beira do río, dunha ría ou do mar.

Apañar: Recibir unha tunda ou castigo.

GUIÓN T.4 E T.5- REPASO

GUIÓN T.4 E T.5

 GUIÓN GALEGO T.4 e T.5

1.     Vocabulario T.4 e T.5. Ver blog.

2.        Que é a poesía? O poema: verso, estrofa e rima.

3.        Recursos literarios: Metáfora, Comparación, Personificación, Hipérbole. pax 56, ver blog

4.        Que indican os demostrativos e cales son? Saber identificar os demostrativos que hai nun texto e indicar o seu xénero, número e distancia. Coñecer as contraccións dos demostrativos coas preposicións en ou de pax 58. ver blog

5.        Para que se utilizan os posesivos e cales son? pax 61 ver blog

6.        Que son as palabras compostas? Identificalas e saber que palabras a forman pax 62. ver blog

7.        Aprender as normas das palabras con b, pax 63. Recoñecer que norma do b cumpre unha palabra e saber poñer b ou v segundo conveña. ver blog

8.        O texto instrutivo. Saber elaborar un texto instrutivo pax 70,71 ver blog

9.        Que é un enunciado? Diferenza entre frases e oracións e tipos de oracións. pax 72,73. ver blog

10.   Que é un campo semántico?Saber clasificar palabras en campos semánticos ou recoñecer a que campo semántico pertence un grupo de palabras pax 74,75 ver blog

11.   Que son os diminutivos e os aumentativos? pax 76,77 ver blog

12.   Aprende as normas das palabras con v, con ll e i. pax 78,79. ver blog

13.   Ditado coas normas estudadas ata agora..

14.   Repasar os exercicios feitos na clase: no caderno, orais ou no Classroom.

REPASO TEMA 3

SIGNOS DE PUNTUACIÓN: INTERROGACIÓN, EXCLAMACIÓN, RAIA E DOUS PUNTOS

OS SUBSTANTIVOS ou NOMES- TIPOS E XÉNERO E NÚMERO

Os substantivos individuais se se refiren a un  elemento, estando en singular. Ex: soldado, árbore, xogador, etc.

Os substantivos colectivos se se refiren a un conxunto de elementos, estando en singular. Ex: exército, bosque, equipo, etc.

Os substantivos concretos nomean seres ou obxectos que se poden percibir cos sentidos. Ex: enfermeiro, termómetro.

Os substantivos abstractos nomean ideas e sentimentos Ex: xenerosidade, ledicia.

OS ARTIGOS

OS ARTIGOS E AS CONTRACCIÓNS

Os Artigos e as Contraccións 

OS ANTÓNIMOS

Recto - curvo

Escuro- claro

Dentro- fóra

Ruidoso - silencioso

Encima - debaixo

OS SINÓNIMOS

Exemplo:

Sorpresa: asombro

Pelo: cabelo

Difícil: complicado

Exquisito: rico

Incrible: asombroso

Serpe: cóbrega, serpente

Fiestra: xanela, ventá

Próximo: vindeiro

Excepcional: extraordinario

Empezará: comezará

fascinar: encantar

mestres: profesores

Rematar- acabar

Nervioso- inquedo

Automóbiles- coches

Esgotado - canso

Bonitos - chulos.

Consigo - podo

ELABORAR UNHA NOTICIA

A ENTREVISTA

A SÍLABA. TIPOS DE PALABRAS

Para partir unha palabra ao final de liña empregamos o guión. Unha palabra pode separarse de diferentes formas. Exemplo:

NUNCA deixaremos unha vogal soa nin ao principio nin ao final dunha liña.

Ex: amizade: ami-zade; amiza-de         

Nunca se podería separar pola a 

A NOTICIA

VOCABULARIO TEMA 3

Inxustiza: aquilo que é inxusto.

Espallamento: Propagación. Acción e efecto de espallar ou espallarse

Bovina: Pertencente ou relativo ao boi ou á vaca.

Xurdir: emerxer. Aparecer subitamente.

Financiar: contribuír con diñeiro suficiente ou sufragar os gastos de algo.

Fazaña: acción heroica; proeza, xesta.

Portador: persoa encargada de portar ou transportar algo dun lugar a outro.

Velar:vixiar, coidar, especialmente pola noite a un enfermo ou defunto.

GUIÓN RESUMO TEMA 3

GUIÓN TEMA 3

GUIÓN GALEGO T.3

1.      Vocabulario T.3. Ver blog.

2.      Que é unha noticia?Partes da noticia. Que debe responder unha noticia? Saber elaborar unha noticia pax 42.

3.      Que é unha entrevistas? Pasos para realizar unha entrevista pax 43.

4.      Que son palabras sinónimas e antónimas? Relacionar unha  palabra coa súa sinónima ou coa súa antónima,ou poñer a palabra sinónima ou antónima doutra que se indique pax 44.

5.      Os artigos. Tipos de artigos. Contraccións dos artigos coas preposicións a, con, de, en e por. Identificar artigos nun texto e indicar de que tipo son pax 45

6.      Saber como pode ser o xénero e o número dos nomes ou adxectivos. Recoñecer se un nome ou adxectivo está en feminino ou masculino, en singular ou plural pax 46,47.

7.      Para que se empregan os signos de interrogación e exclamación e saber usalos, pax 48

8.      Uso da raia e os dous puntos pax 49

9.      Buscar información sobre un instrumento o personaxe que se indique. Tablet

10.  Ditado das normas estudadas ata agora. 

POEMA "A BRUXA CURUXA"- Gloria Sánchez

HISTORIA DO SAMAÍN

Un pouco de historia, coñece a orixe do Samain:
 "Segundo a tradición na noite do 31 de Outubro empezaba aninovo celta, onde se iniciaba o tempo de cambio de estación, da colleita e os misterios entre a vida e a morte. Nesta data, coñecida como o Samaín, os defuntos tiñan a autorización para camiñar entre os vivos, xa que se abrían as portas do máis alá, e tamén a posibilidade de reunirse cos antepasados mortos. Para manter a estes espíritos contentos e afastar os malos dos seus fogares, os celtas deixaban fora das súas casas comida e doces e acendían unhas fogueiras para que se puidieran quentar. Durante esas horas podíase tocar, palpar e ata traspasar ao mundo dos mortos. Ademais para asustar as almas dos seus inimigos deixaban nos muros das casas as caveiras dos que mataran. Tamén era costume tallar nabos de gran tamaño que posteriormente pasarían a ser cabazas.
O cristianismo acabou asimilando esta festa designando o primeiro de Novembro como Día de Tódolos Santos e o seguinte día como Día dos Defuntos. Nos países de tradición anglosaxona, a celebración do Samaín recibe o nome de "Halloween", sempre ligado ao uso masivo de disfraces e á  decoración das famosas cabazas". INVESTIGA sobre O SAMAIN fai click aquí
Tamén podes leer toda a información na presentación que sigue.

O samaín. 

ELABORAR UNHA CABAZA

TUMBAS POR AQUÍ TUMBAS POR ALLÁ

A BRUXA CURUXA-Poema

HISTORIA DO SAMAÍN

REPASO T.1 e T.2

LAS CALAVERAS- CANCIÓN

A COMA, OS DOUS PUNTOS E OS PUNTOS SUSPENSIVOS

RECORDA:

OS ADXECTIVOS E OS XENTILICIOS

PALABRAS CON MB E MP

Alfombra, imperdible, grampa, pimpón, sombra, pompa....

DESCRIBIR LUGARES

RECORDA QUE UNHA DESCRICIÓN DUN LUGAR: Debe responder ás seguintes preguntas:

Que é?

Onde se atopa?

Que elementos destacan?

Que sensacións transmite? 

Describir lugares Despraza a barra da dereita para ver todo

DESCRIBIR OBXECTOS

RECORDA QUE UNHA DESCRICIÓN DUN OBXECTO: Debe responder ás seguintes preguntas:

Que é?

Como é?

Que partes ten?

Para que serve? 

Describir obxectos Despraza a barra da dereita para ver todo

DESCRIBIR UNHA PERSOA

Describir persoas 

DATOS DUNHA TARXETA SANITARIA

O DICIONARIO

O dicionario é o conxunto de palabras que forman unha lingua.

As palabras do abecedario están ordenadas alfabeticamente.

 

Unha entrada é cada unha das definicións que hai nun dicionario. En cada unha de elas hai información sobre o significado, a orixe da palabra, o tipo e o xénero e as acepcións.

Para buscar o significado dunha palabra podemos utilizar dicionarios en papel ou dicionarios dixitais coo o que ofrece a Real Academia Galega.

REGRAS DE ACENTUACIÓN

AS PALABRAS E AS SÍLABAS

COMO ELABORAR UN CONTO?

O ABECEDARIO E A ORDE ALFABÉTICA

O abecedario é o conxunto de letras dunha lingua. O abecedario galego ten vinte e tres letras.

Ademais contamos on seis dígrafos: dúas letras que representan un único son (ch, gu, ll, nh, qu, rr).

Algunhas palabras,  que normalmente son préstamos doutras linguas, conteñen letras que non forman parte do noso abecedario. (j, k, w , y).

Para ordenar dúas palabras que comezan pola mesma letra, debes fixarte na seguinte letra que sexa distinta.

VOCABULARIO DA SAÚDE - TEMA-1

DEBES SABER IDENTIFICAR CADA SIGNIFICADO COA SÚA PALABRA

Enfermeira/-o: Profesional que exerce a enfermería. Sinónimo:Auxiliar técnico sanitario.

Odontóloga/-o: Dentista. Persoa especialista en tratar a doenza e a hixiene dos dentes.

Fisioterapeuta: Especialista en fisioterapia. Persoa especialista en tratar con medios curativos baseados en medios físicos e naturais.

Alergóloga/-o: Profesional que trata as alerxias.

Farmacéutica/-o: Persoa que exerce na farmacia. Boticario/-a.

Oftalmólogo/-a: Especialista que trata o ollo e as súas doencias.

Sarampelo: Xarampón. Enfermidade contaxiosa que se manifesta pola aparición de erupcións cutáneas de cor rubia.

Bronquite: Inflamación da mucosa dos bronquios.

Arrefriado: Costipado. Estado morboso ocasionado pola exposición ao frío ou a humidade asociado con catarro dunha ou mais mucosas que comporta un aumento da secreción nasal, espirros, tose.,etc.

Varíola: Enfermidade infecciosa e contaxiosa, de natureza vírica, que produce febre alta e aparición de pústulas con bostelas que ao caeren adoitan deixar marcas na pel.

Varicela: Enfermidade infecciosa febril e contaxiosa, que se caracteriza pola aparición de vesículas que secan sen supurar e non deixan cicatriz.

Artrose: Inflamación crónica dexenerativa e non inflamatoria das articulacións.

Amigdalite: Inflamación das amígdalas. Anxinas.

Psoriase: Enfermidade da pel de causa descoñecida e xeralmente crónica, caracterizada pola formación de manchas de cor vermella recubertas de escamas abrancazadas que se localizan sobre todo nos cóbados e xeonllos.

VOCABULARIO TEMA -2

DEBES SABER IDENTIFICAR CADA SIGNIFICADO COA SÚA PALABRA

Selva: extensión  grande de terreo, propia das zonas ecuatoriais e tropicais, con vexetación espesa e frondosa.

Reflexionar: pensar.

Faciana: face, cara, rostro.

Amosar: mostrar.

Corveta: Barco lixeiro de guerra de tres mastros máis pequeno co acoirazado..

Mastros: pau vertical, xeralmente de madeira, onde se sustentan as velas dunha embarcación.

Áncora: Instrumento de ferro que se bota ao fondo do mar e serve para inmobilizar a embarcación.

Pústulas: Inflamación da pel, chea de pus.

Pus: Líquido espeso amarelo formado por leucocitos que deitan os tecidos inflamados, as feridas, etc.

GUIÓN Tema 1 e Tema 2- RESUMEN

VOCABULARIO TEMA 5 E TEMA 6

VOCABULARIO TEMA-5

Trasgos: Trasno. Ser fantástico nocturno que adoita facer estragos e enredar sen producir dano grave. Rapaz argalleiro, inquieto.

Provisións: Reservas de alimentos ou outras cousas necesarias; depósito, almacenamento.

Cacique: Persoa que exerce de maneira absoluta o poder real nun pobo ou territorio.

Vaidoso: Persoa que ten unha estima esaxerada de si mesmo.

Mosquetón: Arma de fogo parecida ao fusil pero máis curta.

Sufocar: Extinguir, apagar.

Fouciños: instrumentos de labranza de folla grosa e forte co mango máis longo ca o da fouciña, que se utiliza para rozar

Agocho: Escondite.

Argucias: artimaña, estrataxema. Medio hábil que se utiliza para conseguir algo.

Pendurar: Colgar.

VOCABULARIO TEMA-6

Bandoleira: 1.Persoa que se dedica a roubar polos camiños.  2.Correa que vai desde o ombreiro á cintura e serve para colgar cousas nela.

Arrabear: Rabiar. Sentir rabia, ira.

Aguerrida: Que está sempre disposta a loitar por aquilo que merece ser defendido.Que non teme a adversidade.

Convidar: Invitar.

Barallar: Resolver, remexer. Mesturar as cartas.

Alcume: Nome que se lle dá coloquialmente a unha persoa en lugar do seu propio. Mal nome, alias, sobrenome.

Rexeitar: Non aceptar, desaprobar. Desprezar,apartar.

Zafar: Fuxir, soltarse, escapar.

Espallar: Difundir, propagar, divulgar.

VERSOS POEMAS DE EDUARDO PONDAL

VERSOS EDUARDO PONDAL

Cando te vexo

os camiños dos ventos

ela vence o desterro

cos sopros do vento

levántase as montañas

que aínda acaba

nin de velar a carne vil comprada

Atrás non miredes

non ver. Ela é clemente.

Arrastran no seu camiño

darche un biquiño

Os esquivos vendavales

as cordas dos combates

Chegarán os tempos

con cuspe do inferno.

Novas esperanzas morren

que sabe el do seu nome.

O GATO- Día das letras galegas 2023

Queres saber a historia do gato? 

PULSA AQUÍ

O GATO (Historia da cantiga) 

Xuntáronse catro un día,
os millores deste barrio,
mataron un gato a tiros
e o meteron nun saco.

Vai o gato metido nun saco,
vai o gato prá terra da Laxe;
vai o gato metido nun saco,
ai, gatiño! xa non volve máis.

Que tal lles parecería
a calquera deses catro,
que os meteran nun saco
como fixeron co gato.

Vai o gato metido nun saco,
vai o gato prá terra da Laxe;
vai o gato metido nun saco,
ai, gatiño! xa non volve máis.(BIS)

Aquel gato era un artista,
traballaba na ribeira,
agora é un bañista 
na praia da Castiñeira

Vai o gato metido nun saco,
vai o gato prá terra da Laxe;
vai o gato metido nun saco,

ai, gatiño! xa non volve máis.(BIS)

BIOGRAFÍA DE FRANCISCO FERNÁNDEZ DEL RIEGO (PACO)

DIA DAS LETRAS GALEGAS

O Día Das Letras Galegas

VOCABULARIO T.8 e T.9

NORMAS ORTOGRÁFICAS TEMA 6

GUIÓN T. 6 e T. 7

GUIÓN GALEGO T.6 e T.7

1.     Vocabulario T.6 e T.7 ver blog Galego. Saber buscar o significado dunha palabra coa tablet.

2.     A carta e o correo electrónico. Coñecer as distintas partes que debe ter unha carta ou un correo electrónico. pax 86,87, ver blog

3.     Os numerais: cardinais e ordinais. Saber escribir calquera número en cardinal ou en ordinal e recoñecelos nun texto, pax 88 e 89

4.     Os Indefinidos. Coñecelos, saber usalos en distintas situacións e recoñecelos nun texto, pax 90

5.     Que son Palabras homófonas e palabras polisémicas? Recoñecelas e saber poñer exemplos pax 91.

6.     Normas básicas para navegar por internet. pax 95, ver blog.

7.     Para que se utiliza un texto informativo, como é o seu estilo? Cal é a súa estrutura?  e tipos de textos informativos: a carta, o informe, a noticia e saber recoñecer o obxectivo que teñen cada un deles  pax 100

8.     Para que serve un texto expositivo, como pode ser?  Cal é a súa estrutura? Características dunha exposición? Que debes facer antes de comezar unha exposición? pax 101

9.     Que son os verbos? Indicar o infinitivo dunha forma verbal e saber a que conxugación pertence. pax 102

Cales son os tempos verbais? Saber poñer un verbo en presente, pasado ou futuro. pax 103

Saber cal é a persoa e o número dunha forma verbal, pax 105.

Que nos indica o modo verbal e que modos verbais hai? pax 105

10.           Aprender a Norma ortográfica do Uso do r e das palabras con c e qu e con c e z, e das palabras con g, gu, gü e diferenza entre Por que e porque. Saber completar palabras coa letra que falta. Indicar que norma das aprendidas cumpren palabras que se mostran, pax 92,93,106,107

11.           Ditado coas normas estudadas ata agora.

12.           Repasar os exercicios feitos na clase.